- Ντακότα
- Φυλή Ινδιάνων των μεγάλων λειμώνων (prairies) που ήταν άλλοτε εγκαταστημένοι στη μεταξύ του Ερυθρού Ποταμού (Red River) και Μισισιπή (ΗΠΑ). Στην περιοχή αυτή ζούσαν σε νομαδική κατάσταση και τρέφονταν από το κυνήγι, τη συλλογή καρπών και μια υποτυπώδη γεωργία· γνώριζαν τον καπνό, τον οποίο καλλιεργούσαν - συχνά σε αγρούς που απείχαν πολλές φορές δεκάδες χιλιόμετρα από τον τόπο διαμονής τους και τον χρησιμοποιούσαν για τελετουργικούς ή φαρμακευτικούς σκοπούς. Οι Ν. μιλούν διάλεκτο της γλώσσας Σιου και ανήκουν σε έναν από τους αρχαιότερους κορμούς των Ινδιάνων της Βόρειας Αμερικής. Εκτός από την ονομασία Ν. (που σημαίνει οι σύμμαχοι) οι γείτονές τους τους αποκαλούσαν Nαντοβεσού (που σημαίνει τα αληθινά φίδια), από όπου οι λευκοί άποικοι πήραν τον όρο Σιου για να δηλώσουν τους Ν. και τους συγγενείς προς αυτούς ιθαγενείς λαούς. Δεν είναι γνωστή η εθνική τους ονομασία, γιατί είχαν ήδη την ονομασία Ν., όταν τον 15o αι., υπό την πίεση των Τσιπέουα, οργανώθηκαν σε έθνος και μετανάστευσαν δυτικά του Ερυθρού Ποταμού· από τότε το έθνος των Ν., το οποίο περιλάμβανε εφτά πατριές (Τέτου, Σισέτον, Μντεουακάντον, Ουαχπέτον, Ουαπεκούτε, Γιάνκτον, Γιανκτονάι), καθεμία από τις οποίες χωριζόταν σε περισσότερες ομάδες που έπαιρναν την ονομασία του τοτεμικού τους ζώου, έγινε το πιο σημαντικό όλης της ομάδας Σου. Τον 17o αι. οι Ν. απωθήθηκαν από τους Τσιπέουα, οι οποίοι παρακινήθηκαν από τους Γάλλους αποίκους, Δ του Μισούρι και στις περιοχές αυτές έγιναν πολύ γρήγορα οι πιο ικανοί και ριψοκίνδυνοι δρομείς και κυνηγοί των λειμώνων, γιατί χρησιμοποιούσαν το άλογο, που έμαθαν να το εξημερώνουν μετά το 1650. (Τα άλογα, που είχαν εισαχθεί από τους Ισπανούς κονκισταδόρες, είχαν ξαναγυρίσει στην άγρια κατάσταση και από αυτά προήλθαν, εξαιτίας του ευνοϊκού περιβάλλοντος, τα γνωστά mustang). O πολιτισμός και τα έθιμα των Ν. είναι τα τυπικά όλων των Σιου· ζούσαν σε κινητούς καταυλισμούς από σκηνές που έφτιαχναν οι γυναίκες από δέρμα βίσονα ή άλκης· επικεφαλής της ομάδας εκλεγόταν ο πιο ικανός και γενναίος πολεμιστής. Οι συνελεύσεις των αρχηγών και των γυναικών, που τις θεωρούσαν σοφές, εξέλεγαν τον αρχηγό της πατριάς· οι αρχηγοί της πατριάς εξέλεγαν με τη σειρά τους τον αρχηγό του έθνους (στη συνέλευση αυτή, οι γυναίκες είχαν μόνο συμβουλευτική γνώμη). Οι νέοι, για να ονομαστούν πολεμιστές, έπρεπε να δώσουν πολυάριθμες αποδείξεις γενναιότητας, μεταξύ των oποίων και η παρουσίαση του τριχωτού του κρανίου ενός εχθρού, σκοτωμένου σε τίμια μονομαχία. Κάθε οικογένεια, μονογαμική, διευθυνόταν από τον πατέρα, αλλά η μητέρα κατείχε εξέχουσα θέση και τη σέβονταν πολύ, όπως όλες τις γυναίκες. Οι Ν. χρησιμοποιούσαν ένα είδος εικονογραφικής γραφής επάνω σε κατεργασμένα δέρματα, μέσω της οποίας απεικόνιζαν τα σημαντικότερα γεγονότα του έθνους· από τα δέρματα αυτά που αναφέρονται από τους πρώτους ταξιδιώτες σώθηκαν λίγα τμήματα, που βρέθηκαν σε παλιές τιπί, κωνικές ινδιάνικες σκηνές τα τοιχώματα των οποίων χρησιμοποιούσαν ως υλικό για τα εικονογράμματά τους.
Υπό την πίεση των λευκών αποίκων, οι Ν. απωθήθηκαν σε ολοένα και πιο περιορισμένα εδάφη, για τα οποία άρχισαν έναν μακροχρόνιο και συχνά λυσσαλέο πόλεμο· για να αντιμετωπίσουν καλύτερα τους αποίκους και τους Αμερικανούς στρατιώτες, ίδρυσαν μια ομοσπονδία, στην οποία προσχώρησαν και οι Σάντι, οι Σανς - Αρκ, οι Μπριλέ, οι Μινικόντζου, οι Ογκλάλα και διάφορες άλλες φυλές Σιου. Οι αρχηγοί της ομοσπονδίας αυτής, που έγιναν διάσημοι στους ινδιάνικους πόλεμους, ήταν ο Ρεντ Κλάουντ (Κόκκινο Σύννεφο), ο Κρέιζι Χορς (Τρελό Άλογο), ο Σίτινγκ Μπουλ (Καθιστός Βούβαλος). Το 1876, κατά τη μάταιη προσπάθεια να σταματήσουν την προέλαση των λευκών αποίκων και κουρασμένοι, επειδή ήταν αναγκασμένοι να ζουν σ’ ένα αφιλόξενο έδαφος (που τους είχε παραχωρήσει η αμερικανική κυβέρνηση), εξεγέρθηκαν τελικά και κατά την εξέγερση αυτή εξολοθρεύτηκε το εκστρατευτικό σώμα που διοικούσε ο στρατηγός Κάστερ. Αφού διέλυσαν την ομοσπονδία τους, εξαιτίας της πίεσης του στρατού, οι Ν., κατά συμβουλή του Σίτινγκ Μπουλ, δέχτηκαν να εγκατασταθούν σε ειδική για τους Ινδιάνους περιοχή της Βόρειας Ντακότας, όπου ζουν ακόμα πιστοί στις παραδόσεις τους: μαζί με τις πατριές του αρχαίου έθνους, που βρίσκονται κλεισμένες στις ειδικές για τους Ινδιάνους περιοχές της Οκλαχόμα, της Μοντάνα και της Μινεσότα, αριθμούν σήμερα περίπου 40.000 άτομα.
Το ροντέο είναι από τα βασικά θεάματα στην πολιτεία της Ντακότα. Εδώ, ο Μάρβιν Γκάρετ, ένας από τους πιο γνωστούς κάου-μπόυς της Αμερικής σε μια δύσκολη επίδειξη το 1995.
Σχέδιο της Ντακότα επάνω σε δέρμα βίσωνα. Πρόκειται για μια από τις χαρακτηριστικές εκδηλώσεις του πολιτισμού των μεγάλων λειμώνων.
* * *τύπος αμερικανικών δικινητήριων αεροπλάνων τόσο για στρατιωτικές μεταφορές όσο και για μεταφορές επιβατών και εμπορευμάτων.[ΕΤΥΜΟΛ. Από την ονομ. τής πολιτείας τών ΗΠΑ Dakota].
Dictionary of Greek. 2013.